Sociale partner in de kijker: Bert van Kookploeg Gent Solidair
Sociale partner in de kijker: Bert van Kookploeg Gent Solidair
Bert Buysse is de hoofdcoördinator van Kookploeg Gent Solidair. De kookploeg ontstond uit het Gents Solidariteitsfonds dat opgericht werd in maart 2019. De eerste lockdown die het coronavirus veroorzaakte maakte pijnlijk duidelijk dat het virus zich erg ongelijk verspreidde: kwetsbare groepen werden het eerst en het hardst geraakt. Gentse organisaties verenigden zich onder het Solidariteitsfonds om mensen te informeren, van basisdiensten te voorzien en hun noden te verzamelen en te signaleren.De Kookploeg levert maaltijden aan vzw’s die met kwetsbare groepen werken. Net als Enchanté willen ze drempels verlagen door met organisaties samen te werken die de verschillende doelgroepen al kennen en vertrouwen.
Warmte creëren door in basisbehoeftes te voorzien, zonder daarvoor iets terug te verwachten
Bert kende Enchanté vooral van de uitgestelde koffies. Door samen deel uit te maken van het Gents Solidariteitsfonds, leerde hij de werking van Enchanté beter kennen. Door de omstandigheden was dat nochtans niet evident. “We hebben elkaar op een atypische manier ontmoet: online. Toch voelde ik meteen een warmte binnen de organisatie van Enchanté, die zelfs digitaal sympathie uitstraalde.”
Vanaf juli2020 begon Kookploeg Gent Solidair een eigen werking uit te bouwen. De band met het Gents Solidariteitsfonds bleef wel behouden door maaltijden te leveren aan vzw’s die deel uitmaken van het fonds.
Er is ook een duidelijke link tussen Enchanté en de Kookploeg: enerzijds omdat ze vaak dezelfde doelgroepen bereiken, anderzijds omdat beide organisaties een soortgelijke dienstverlening hebben. Terwijl mensen bij Enchanté met uitgestelde diensten op voorhand een maaltijd voor iemand anders betalen, worden ze bij de Kookploeg rechtstreeks gedoneerd. Beiden voorzien ze voeding, drinken en andere basisbehoeften voor mensen, zonder dat ze daarvoor hoeven te betalen.
Mensen missen het sociale aspect, het gevoel om deel uit te maken van het netwerk in de stad
Wat als we de rollen omkeren?
“Doorgaans spelen sociale organisaties een toeleidende rol. Ze wijzen mensen op het bestaan van bepaalde diensten. Toch is de rol van sociaal assistent niet altijd ideaal: mensen kunnen het gevoel krijgen dat ze gecontroleerd worden of nemen een andere houding aan. Dat is anders met een handelaar, die vaak op een informele manier met mensen in contact komen. Dat stelt hen soms ook in staat om signalen op te pikken die anders verloren gaan en die ook te melden bij sociale organisaties. Op die manier nemen we allemaal een zorgende rol voor elkaar op.” “De mensen waar ik mee samenwerk hebben vaak geen papieren. Dat heeft een enorme impact op hun sociaal leven. Ze leven onder de radar en zijn bang om ergens naartoe te gaan. Meestal hebben ze al heel wat meegemaakt en vinden ze het moeilijk om te geloven dat een simpel concept als Enchanté geen verborgen agenda heeft. Door al eens met hen mee te gaan naar een zaak, kan je hun wantrouwen voor een stuk wegnemen.
Ook de ambassadeurs kunnen deze drempel verlagen: doordat zij zelf vaak ervaring hebben met moeilijke situaties, kunnen zij nog sneller het vertrouwen winnen van mogelijke gebruikers van het werk.”
Armoede mag niet ontmenselijkt worden: het kan iedereen overkomen
We leven in een meritocratie. Geld en status spelen een extreem belangrijke rol in onze maatschappij en mensen hebben al snel het gevoel dat ze minder waard zijn omdat ze minder geld verdienen of minder hoog op de sociale ladder staan.”
Bert vindt het belangrijk dat mensen zich niet schamen om hun financiële situatie. Hij wil armoede niet normaliseren, maar vindt dat het op dit moment ontmenselijkt wordt. “Ik herinner me een man die elke dag in kostuum ging werken. Van zo’n persoon zouden mensen nooit verwacht hebben dat die op dat moment thuisloos was, en toch was het zo. Zo’n anekdotes halen het idee onderuit dat dak- en thuislozen hun situatie aan zichzelf te danken hebben, dat het jou niet kan overkomen. Ziekte, een relatie die eindigt, je huis dat afbrandt - er kan altijd iets gebeuren waardoor je in een moeilijke situatie belandt, en het is verdomd moeilijk om eruit te geraken.”
Meer structurele solidariteit, minder liefdadigheid
“Liefdadigheid is voor mij een eerder sentimenteel gegeven. Het draait meer om iets geven en minder om het uiteindelijke resultaat. Liefdadigheid lijkt soms te impliceren dat de doelgroep niet verdient wat ze krijgt, terwijl ze eigenlijk alleen maar krijgen waar ze recht op hebben. Liefdadigheid is goed, maar structurele rechtvaardigheid is nog veel beter.”
Het kan dus anders door structureel te kiezen voor empowerment. “We moeten bewijzen aan mensen dat onze acties ook iets veranderen. We moeten hen middelen aanreiken om op hun eigen benen te staan. En bovenal moeten we blijvende solidariteit tonen, in plaats van enkel losse liefdadigheidsacties te organiseren.”
De Langste Kersttafel: niet alleen inzamelen, maar ook verbinden“De Langste Kersttafel ziet er door corona in 2020 een beetje anders uit. Normaal organiseren we een groot kerstfeest waarbij handelaars, ambassadeurs, nieuwe gebruikers van het netwerk en vrijwilligers samen aan tafel schuiven. Daarbij voorzien we ook wel maaltijden en cadeautjes, maar de klemtoon ligt op het verbindende aspect. Door samen aan tafel te zitten, versterken we het gevoel dat we allemaal deel uitmaken van hetzelfde sociaal weefsel. Omdat we dit jaar de afstand moeten bewaren, is die verbinding op een fysiek niveau minder goed mogelijk. Toch willen we dat de boodschap van ‘De Langste Kersttafel’ niet verloren gaat - het gaat over veel meer dan een inzamelactie.”
Bovendien werkt de Kookploeg wel degelijk op structureel niveau, door elke week aan vaste vzw’s te leveren. Ze zien De Langste Tafel meer als een bijkomende actie, waar ze met veel liefde aan meewerken. Zo’n acties helpen ook besturen en diensten bewust te maken van de ernstige impact die eenzaamheid, gebrek en voeding en andere kwetsbare situaties hebben. Hoe dan ook zijn we blij om ons samen achter deze kerstactie te scharen. “Enchanté heeft mijn hart veroverd. Het is een laagdrempelige plek om thuis te komen.
Wil jij graag Kookploeg Gent Solidair steunen? De ploeg is steeds op zoek naar koks en chauffeurs om maaltijden te bereiden en vervoeren. Je kan hen ook helpen door een professionele keuken of een afhaalpunt aan te bieden. Op hun website lees je meer over hoe jij kan bijdragen. Ook financiële steun is steeds welkom.
